25 دی 1388 / 29 محرم الحرام 1431 / 15 ژانویه 2010

حضرت امام خميني (رحمت الله علیه) فتواي تاريخي خويش مبني براعلام سلمان رشدي را صادر فرمودند. رشدي نويسنده هندي تبار انگليسي است كه با انتشاركتاب آيات شيطاني به مقدّسات دين اسلام آشكارا توهين كرد. ازاين رو حضرت امام (رحمت الله علیه) طي اطلاعيه‎اي حكم اعدام وي را صادرفرمودند. امام راحل دربخشي ازاين حكم مهم و تاريخي فرمودند:« به اطلاع مسلمانان غيورسراسرجهان مي‎رسانم مؤلف كتاب آيات شيطاني كه عليه اسلام و پيامبرو قرآن تنظيم و چاپ و منتشرشده است همچنين ناشران مطلع ازمحتواي آن محكوم به اعدام‎اند. ازمسلمانان غيورمي‎خواهم تا درهرنقطه كه آنان را يافتند سريعاً آنها را اعدام كنند تا ديگري جرأت نكند به مقدّسات توهين كند...».
نيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي عمليات بيت المقدس را با رمز يا زهرا (سلام الله علیها) آغازكرد. هدف ازاجراي اين عمليات آزادسازي ارتفاعات غرب شهرماووت عراق درمنطقه عملياتي شمال سلمانيه بود كه با موفقيّت به پايان رسيد. دراين عمليات ضمن آزادسازي ارتفاعات مهمي چون يولان و اورال غنايم فراوان ازدشمن بدست آمد. نيروهاي دلاورسپاه اسلام بيش از4500تن ازافراد دشمن را به هلاكت رساندند يا مجروح كردند و 900نفرازآنان را به اسارت خويش درآوردند.
پايه لغت‏نامه دهخدا ظاهراً در دوران جنگ جهاني اول پي‏ريزي گرديد. تهيه مواد اين لغت نامه در مدت چهل سال، عظيم‏ترين كاري بود كه علامه دهخدا آن را به انجام رسانيد. با اين حال نخستين گام براي چاپ اين اثر كم‏نظير، با پيشنهاد وزير دارايي وقت برداشته شد. چند سال بعد در بهمن 1314، قراردادي بين وزارت معارف و دهخدا به امضا رسيد كه براساس آن قرار بر اين شد كه اين لغت‏نامه در نه جلد هفتصد صفحه‏اي طي پنج سال به چاپ برسد. در ادامه اقدامات عملي براي چاپ و نشر اين اثر، در دي ماه 1324 طرحي از طرف حدود 25 نفر از نمايندگان مجلس شوراي ملي با قيد دو فوريت تقديم شد كه در آن ضمن اشاره به تحمل زحمات فوق‏العاده و بذل عمر گرانمايه علي‏اكبر دهخدا در تاليف اين دايرةالمعارف فارسي، از هيئت رئيسه مجلس خواسته شده بود اقدام لازم را به عمل آوَرَد تا چاپخانه مجلس شوراي ملي، به سرعت اقدام به چاپ دايرةالمعارف دهخدا بكند. در تبصره اين ماده واحده آمده بود: "وزارت فرهنگ مكلف است افراد لازم در اختيار آقاي دهخدا براي جمع‏آوري دايرةالمعارف ايشان بگذارد." دو فوريت فوق در جلسه 25 دي ماه 1324 ش به تصويب رسيد. ده سال بعد و در اواخر عمر دهخدا، كليه فيش‏ها، كتاب‏ها و لوازم كار به ساختمان بهارستان منتقل شد و دو سال پس از آن، لغت‏نامه و متعلقات آن به دانشگاه تهران واگذار گرديد. لغت‏نامه دهخدا در چاپ جديد خود داراي 23911 صفحه و 71733 ستون در پانزده جلد متن و يك جلد مقدمه، دريايي از اطلاعات در چارچوب ادبيات فارسي را به اهل علم و خرد ارايه مي‏دهد.
پس از راهپيمايي‏هاي مكرّر مردم عليه رژيم ديكتاتوري شاه، درگيري‏هاي وسيعي بين نظاميان و مردم به وقوع پيوست. در اين حال، برخي از نظاميان كه به حقانيت مبارزات مردم پي برده بودند، در پي فرمان امام خميني(رحمت الله علیه) پادگان‏ها را ترك كرده، به مردم پيوستند. پيوستن نظاميان به نيروهاي مردمي، نويدبخش تحولات اساسي در روحيه و ساختار بدنه ارتش رژيم بود. در اين راستا، حضرت امام نيز طي پيام‏هاي متعدد، ارتش را به پيوستن به مردم ترغيب و به آنها توصيه كردند كه براي دفاع از اسلام و حفظ احكام رهايي بخش آن، به مردم بپيوندند و ميهن خود را از دست اجانب نجات دهند.
آيت‏اللَّه حاج شيخ محمدعلي حقّي سرابي در حدود سال 1307 ش (1348 ق) در بيت علم و تقوا در شهرستان سراب در آذربايجان شرقي به دنيا آمد. وي مقدمات علوم اسلامي و سطوح عاليه را در تبريز و قم فراگرفت و سپس در نجف در درس آيات عظام سيد محمود شاهرودي، سيد محسن حكيم و سيد ابوالقاسم خويي شركت جست. آيت‏اللَّه حقي پس از مدتي توقف در سراب، راهي قم گرديد و در دروس خارج فقه و اصول حضرات آيات سيد حسين بروجردي و امام خميني حاضر شد و بهره‏هاي فراوان علمي كسب نمود. ايشان كه از استاداني همچون سيد محسن حكيم، سيد محمود شاهرودي، سيد ابوالقاسم خويي و سيد محمد حجت كوه كمره‏اي اجازه اجتهاد داشت، در قم به تدريس و تأليف پرداخت و از آن پس، در يكي از مساجد معروف تهران، به فعاليت‏هاي ديني خود ادامه داد. آيت‏اللَّه حقي كه در جوار مسجد جامع امام حسين(علیه السّلام) تهران، حوزه علميه را بنياد نهاده بود، در سال‏هاي قبل از پيروزي انقلاب، خود و مسجدش را يكسره وقف پيشبرد اهداف نهضت اسلامي كرد و بسياري از حركت‏هاي ضد رژيم را رهبري مي‏نمود. وي پس از پيروزي انقلاب به رياست يكي از شعبه‏هاي ديوان عالي كشور، نمايندگي مجلس شوراي اسلامي از سراب و خبرگان رهبري از آذربايجان شرقي برگزيده شد و در خدمت نظام اسلامي بود. برخي از آثار اين روحاني مجاهد شامل رسالةٌ في العدالة، رسالةٌ في اِعجازِ القُرآن، شرح دعاي افتتاح و تفسير برخي سوره‏هاي قرآن در 4 جلد، مي‏باشند. اين عالم رباني سرانجام در شب بيست‏وپنجم دي‏ماه 1377 ش برابر با 27 رمضان 1419 ق در هفتاد سالگي در قم به جوار دوست شتافت و در قبرستان شيخان اين شهر به خاك سپرده شد.
«جعفربرمكي» ازاميران و كاتبان دوره عباسي به دستورهارون الرّشيد خليفه عباسي به قتل رسيد. جعفرو فضل همچون پدرشان يحيي برمكي ازافراد با نفوذ دربارعباسيان بشمارمي رفتند و وسالها درزمان خلافت چندتن ازخلفاي عباسي اميرو كاتب آنان بودند. اين خاندان مدتها حكومت ايالتهاي طبرستان، دماوند، ارمنستان و آذربايجان و خراسان را به عهده داشتند اما سرانجام بدستورخلفا كشته شدند. گفتني است كه جعفربرمكي داماد هارون الرّشيد هم بود.
محمد هروي در خانداني مشهور در شهر بلخ درشمال افغانستان متولد شد، اما بيشتر عمر خود را در هرات گذراند. هروي به سبب مراتب علمي‏اش، مورد توجه اميرعليشير نوايي، وزير دانشمند سلسله‏ي گوركانيان كه به علماء احترام فراوان مي‏گذاشت، قرار گرفت. مهم‏ترين اثر هروي، تاريخ رُوضَةُالصَّفا است كه تاريخ عمومي جهان را از ابتداي خلقت تا زمان خودش به نگارش در آورده است. وفات محمد هروي در هرات روي داد.
آيت‏اللَّه سيد علي حجت كوه كمره‏اي از علما و دانشمندان بزرگ و از شاگردان مرحوم آيت‏اللَّه حاج ميرزا حبيب اللَّه رشتي، فاضل ايرواني و فاضل شربياني بود. وي پس از آن كه در نجف اشرف فارغ التحصيل شد، عازم ايران گرديد و مورد تجليل فوق‏العاده‏ي استاد خود، فاضل شريباني قرار گرفت؛ به طوري كه از طرف جمعي از طلاب و بزرگان علماء نجف تا كوفه مشايعت شد و جمعي بي‏شمار به او اقتداء كرده، پشت سرش نماز خواندند. پس از ورود به تبريز مورد استقبال و اقبال عموم مردم آن مكان واقع شده و مشغول همه‏گونه وظايف لازم و خدمات ديني گرديد. او بسيار بزرگوارانه زندگي نمود و در عظمت و شخصيت وي، گذشته از مقامات شامخ و فضايل عظيم، داشتن فرزندي چون آيت‏اللَّه سيدمحمد حجت كوه‏كمره‏اي (يكي از مراجع سه گانه پس از ارتحال آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي) است. سرانجام آيت‏اللَّه سيدعلي حجت در 29 محرم الحرام 1360 ق در تبريز وفات نمود. جنازه‏اش را با تجليل فراوان از تبريز به قم منتقل كرده و پس از تشييعي با شكوه در راهرو صحن عتيق حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) مدفون گرديد.
جمال عبدالناصر رهبر ملي مصر در بني مورنزديك اَسيوط متولد شد. ناصردرآكادمي نظامي مصرتحصيل كرد و ازهمان زمان انديشه‎هاي جمهوريخواهي را درميان افسران تبليغ مي‎كرد. ناصرجنبشي ميهني، ضدفئودالي و ضد انگليسي بنا نهاد كه اين جنبش ازسال1948 ميلادي به بعد جنبش افسران آزاد نام گرفت. پس از تشكيل رژيم صهيونيستي افسران آزاد تشكل بيشتري يافت تا درمقابل غاصبان با قدرت بيشترمقابله كنند. جمال عبدالناصربعد ازبرقراري جمهوري درمصرابتدا وزيركشور و سپس معاون اول رئيس جمهور شد و درسال1954به رياست جمهوري مصررسيد. ناصرازقواي انگليس خواست كه منطقه كانال سوئزرا ترك كنند؛ درزمينه سياست داخلي انقلاب اجتماعي محدودي را اجرا كرد و درنهايت كانال سوئزرا ملي اعلام كرد.
كشور السالوادور با 21/041 كيلومتر مربع مساحت در ميانه قاره امريكاي مركزي در كنار اقيانوس آرام واقع شده و با كشورهاي هندوراس و گواتمالا همسايه است. جمعيت آن، 6/300/000 نفر مي‏باشد و سان‏سالوادور پايتخت و سانتاآنا و سان‏ميگِل از شهرهاي مهم اين كشورند. واحد پول السالوادور كولون و زبان رسمي مردم آن اسپانيولي است. اين كشور به نسبت مساحت كم، پرجمعيت‏ترين كشور امريكاي مركزي مي‏باشد كه اكثريت مردم آن از نژاد دورگه سرخ و سفيد مي‏باشند. پيش‏بيني جمعيت آن تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر عنوان شده است. كاشفان اسپانيايى، در سال 1524م به ال‏سالوادور قدم نهادند و در اواسط اين قرن در اين سرزمين به استعمار مشغول شدند. كشور السالوادور، پس از سال‏ها قرار داشتن تحت سلطه استعمار اسپانيا در سال 1821م استقلال خود را از اين كشور به دست آورد و در سال 1824م به عضويت اتحاديه امريكاي مركزي درآمد. اين اتحاد ديري نپاييد و با انحلال اين اتحاديه، در 15 ژانويه سال 1839، السالوادور به طور كامل مستقل شد. در سال‏هاي پس از استقلال، السالوادور همواره با همسايگانش به ويژه هندوراس درگيري داشته و هميشه درگير جنگ‏هاي داخلي نيز بوده است. هم‏چنين از سال 1980 تا 1992م، اين كشور صحنه‏هاي درگيري‏هاي داخلي شورشيان بود كه منجر به كشته و زخمي شدن صدها هزارنفر گرديد. در اوايل سال 1992م، بين شورشيان و دولت اين كشور مذاكرات آتش‏بس صورت گرفت و دوره ناآرامي‏ها سپري شد. (ر.ك: 15 سپتامبر)
جورج سيمون اُهْمْ دانشمند و فيزيك‏دان معروف آلماني در 28 ژوئن سال 1787م در باواريا در آلمان متولد شد و در دوران تحصيل به فيزيك علاقه‏مند گرديد. وي در جواني ضمن تدريس در دبيرستان، به تحقيق درباره تهيه جريان برق پرداخت و چون توان خريد ابزار لازم را نداشت، پاره‏اي از آنها را خودش ساخت. سيمون اُهم در پي مطالعات و تحقيقات بسيار در علم فيزيك، قوانيني را در زمينه الكتريسيته كشف كرد كه علي‏رغم ايجاد دگرگوني بسيار در فيزيك، براي كاشف آن فايده‏اي جز مخالفت‏هاي شديد و ترك شغل دبيري از دبيرستان نداشت و او مدت شش سال با فقر دست به گريبان بود. با اين حال اُهم به تلاش خود ادامه داد و رفته رفته كشف او در زمينه الكتريسته مورد توجه و استفاده علمي و عملي واقع گشت به طوري كه در سال 1841م مدال انجمن سلطنتي و در سال 1842م عضويت اين انجمن به او اعطا و پيشنهاد گرديد. اُهم پس از چندي مورد توجه همگان قرار گرفت و به استادي دانشگاه مونيخ رسيد. به پاس خدمات اين فيزيك‏دان برجسته، واحد مقاومت الكتريكي، اُهم، نام‏گذاري شده است. سيمون اهم سرانجام در پانزدهم ژانويه سال 1854م در 67 سالگي درگذشت.
چهارماه پس از اجلاس بغداد كه در دهم سپتامبر 1960م و درباره تأسيس يك سازمان مشترك نفتي تشكيل شده بود، سازمان كشورهاي صادر كننده نفت يا اوپك كه مخفّف حروف اول سازمان به انگليسي است، در پانزدهم ژانويه سال 1961م از طرف پنج كشور صادر كننده نفت شامل ايران، عربستان سعودي، عراق، كويت و ونزوئلا به دنبال كنفرانسي از نمايندگان اين پنج كشور در كاراكاس پايتخت كشور امريكايى ونزوئلا به وجود آمد. تا قبل از تشكيل اوپك، كمپاني‏هاي بزرگ غربي كه كار اكتشاف، استخراج، توزيع و فروش نفت در بازارهاي جهاني را در دست داشتند، بهاي نفت را به ميل خود تعيين مي‏كردند و برخلاف معمول در مورد كالاهاي تجارتي جهان، توليد كنندگان و صاحبان اصلي نفت، هيچ نقشي در تعيين قيمت آن نداشتند. در اين اوضاع، اوپك كه به عنوان واكنشي در برابر كاهش ناگهاني بهاي نفت از طرف كمپاني‏ها تشكيل شده بود، در آغاز كار، در برابر قدرت‏هاي جهاني نفتي كاري از پيش نمي‏برد، ولي باپيوستن تدريجي كشورهاي صادر كننده نفت از قبيل الجزاير، ليبي، نيجريه، قطر، امارات متحده عربي، اندونزي، اكوادور و گابن به اوپك، اين سازمان به تدريج قدرت بيشتري يافت و از آن پس به رويارويى با شركت‏هاي بزرگ نفتي غرب پرداخت. هرچند در مسير فعاليت‏هاي اوپك فرازو نشيب‏هاي متعددي قرار گرفت، ولي اين سازمان در سال‏هاي اخير براي تثبيت بهاي نفت و افزايش تدريجي آن به سياست تعيين سهميه توليد براي كشورهاي عضو دست زده و باعث تعادل قيمت اين ماده حياتي گرديده است.
/خ